Logopeda to specjalista pierwszego kontaktu, który udzieli odpowiedzi na pytania dotyczące rozwoju funkcji prymarnych, pokarmowo-oddechowych, oceni odruchy z głównych punktów twarzy u dzieci do 1. roku życia. Zauważy nieprawidłowości w rozwoju funkcji komunikacyjnych i rozwoju mowy. Pokieruje zaniepokojonego rodzica do innych specjalistów i udzieli pierwszych wskazówek dotyczących prawidłowego bądź zaburzonego rozwoju komunikacji i mowy dziecka. To specjalista, który zajmuje się także logopedycznymi badaniami przesiewowymi, diagnozą i terapią logopedyczną, ważnym obszarem działań podejmowanych przez logopedów jest też szeroko pojęta profilaktyka logopedyczna. Warto więc skonsultować u logopedy zarówno noworodka jak i niemowlaka. Już pierwsza konsultacja logopedyczna pozwala rodzicowi uzyskać istotne informacje dotyczące dalszego postępowania diagnostycznego i jeśli zajdzie taka potrzeba terapeutycznego. Logopeda zleci wykonanie pogłębionej diagnostyki laryngologicznej, alergologicznej, audiologicznej, zwróci uwagę na funkcje prymarne względem funkcji artykulacyjnych. Do logopedy należy ocena funkcji najważniejszych dla rozwoju artykulacji, czyli ocena sposobu oddychania i połykania dziecka oraz zlecenie odpowiednich ćwiczeń, które pozwolą na korektę nieprawidłowego sposobu oddychania i połykania. Logopeda zwróci uwagę na nieprawidłowości w rozwoju systemu językowego. Dokona oceny funkcji komunikacyjnych. Zdecyduje czy problemem są wady wymowy, a więc wady artykulacyjne czy zaburzenia mowy, które wymagają terapii każdego podsystemu języka.

Gdy tylko coś zastanawia rodzica w sposobie przyjmowania pokarmu przez noworodka (np. problem ze ssaniem), w sposobie utrzymywania kontaktu wzrokowego czy gdy rodzic zauważy brak tego kontaktu u dziecka nieco starszego (ok. 9. miesiąca życia). Do logopedy warto się zwrócić także gdy coś rodzi pytania w kontekście rozwoju mowy i komunikacji u małego dziecka, zwraca uwagę w sposobie zabawy dziecka. I oczywiście wówczas gdy osoby z otoczenia chcą wymóc na dziecku realizację głoski [r] i głosek szeregu szumiącego [sz, rz, cz, dż], a także wtedy gdy dziecko wsuwa język między zęby realizując niektóre głoski czy nie wypowiada pierwszych słów i nie składa prostych zdań. Pierwszym krokiem w gabinecie logopedycznym jest zawsze wstępne badanie przesiewowe, obserwacja dziecka i rozmowa z rodzicem. A potem wskazówki do wdrożenia w domu, rozpoczęcie terapii logopedycznej czy wczesnej terapii logopedycznej, a u małych dzieci (do 1. roku życia) ocena funkcji pokarmowo-oddechowych i odruchów z głównych punktów twarzy.